Ditë më parë, pata kënaqësinë të marr me postë romanin “Tri vija të kuqe”, dhuratë me përkushtim nga bashkëvendësi im, Muharrem Blakaj – veprimtar i çështjes kombëtare, ish-i burgosur politik, shkrimtar dhe publicist, si dhe autor i tetë veprave letrare.
Përshtypjet e para pas leximit:
Romani “Tri vija të kuqe” është një vepër me cilësi dalluese artistike dhe tematike. Ai shquhet për stilin ekspresiv, fjalorin e pasur, ndërtimin e kujdesshëm të fjalive, narracionin e qartë dhe dialogun e natyrshëm. Gërshetimi i realitetit historik me elementet e imagjinatës, ironia që shkon deri në sarkazëm dhe tensioni i vazhdueshëm që mban lexuesin në ethe, e bëjnë këtë roman tërheqës dhe artistikisht të fuqishëm. Dhe, të gjitha këto janë tregues të talentit dhe të punës së përkushtuar të autorit.
Ngjarjet e romanit zhvillohen në kontekstin e viteve ’80 në Kosovë, duke e vendosur në qendër familjen Mali, e sidomos birin e saj, Xhe-Malin, një aktivist i vendosur, i akuzuar dhe i ndjekur nga regjimi serb për veprimtarinë e tij patriotike. Si student i brumosur me idealet e kohës, Xhe-Mali, i betuar para Jusuf Gërvallës se do të luftojë për lirinë e popullit shqiptar, anëtar i grupit ilegal “Lëvizja Popullore për Çlirimin e Trojeve Shqiptare”, përballon ndjekjen, spiunazhin dhe akuzat e sajuara nga UDB-ja, derisa arrestohet dhe dënohet në bazë të një procesi të montuar politik, duke përfunduar me vrasje nga torturat e argatëve të sigurimit shtetëror në lokalet e Sigurimit në Pejë.
Romani pasqyron me realizëm mekanizmin monstruoz të UDB-së, i cili funksionon mbi bazën e shpikjes së armiqve politikë. “Jemi në dijeni se shkresat e lëndës mbi hetimin e ngjarjeve nuk përputhen fare me veprimet e të përgjuarve, por, siç tha më parë shoku Baboviq, armiqtë i krijojmë këtu. Armiku është përzgjedhur. Detyra e parë për ju është krijimi dhe përpunimi i tij. Mbështetu në ato pak dyshime që kemi, hiperbolizoji, përshtati dhe vendosi në krye. Nëse nuk mjaftojnë, sajoji. Sajesën përpunoje me finesë, derisa ta marrë formën e së vërtetës.”- thuhet në faqe të romanit. Është ky parimi thelbësor i mbrojtësve të regjimit, është ky urdhër i pa kthim i kryeshefit të Sigurimit. Dhe, ndaj atyre që nuk kalojnë në anën e regjimit, Sigurimi ka vetëm një vendim: S’je me regjimin, je kundër regjimit! Dhe, fundi i kundërshtarëve të regjimit është i prerë: burg ose varr.
Mesazhi i romanit: Ashtu si në jetë, edhe në roman, Xhe-Mali është pasqyrim i figurës së rezistencës së palëkundur dhe heroizmit, në kundërbalancë me aparatçikët e sistemit shtypës, që paraqiten si injorantë, sadistë dhe kriminelë.
Xhe-Mali mishëron shpirtin e sakrificës për lirinë kombëtare, duke u kthyer në një simbol të qëndresës.
Romani “Tri vija të kuqe”, me 160 faqe, është botuar nga SHB “Rozafa”, Prishtinë, në vitin 2024. Redaktor i veprës është Prend Buzhala, lektor Sulejman Dërmaku, ndërsa kopertina është realizuar nga Ekrem Gërvalla.
Duke e falënderuar për këtë dhuratë të çmuar, autorit Muharrem Blakaj i uroj shëndet dhe suksese të reja në krijimtarinë letrare!
