Autor: Sreten Zeković
(A) janë pakicat kombëtare simulim i qeverisë “së re” serbe?!
Mladina e Sllovenisë më herët e kishte këtë titull:„Mali i Zi do të jetë, Malazez nuk do të ketë“
Për Malin e Zi, viti i kobshëm dhe tragjik 1918 ishte hera e parë që tentohej të shkatërrohej tërësisht, është një problem ekzistencial në të cilin janë shtruar pyetjet ekzistenciale të “fatit” të saj. Ato mbetën jo vetëm probleme të pazgjidhura, por u bënë gjithashtu temat tabu më të rrezikshme, “nacionalizmi pa komb” dhe/ose unifikimi identifikimi i kombit me nac (nacionalizmin) izmin , demokracia laike me demonokracinë, “demokracia e dyfishtë”, si liri absolute për një, dhe terror, satanizim dhe excommunicim për të tjerët. Prandaj, ajo është lehtësisht e formalizuar në “dogmën e shenjtë të shpëtimit” të teoetnogjenetikës perandorake cariste të gjithë (ndaj/asaj) të serbizmit, në modelin dhe shembullin e panrusizmit dhe shenjtërisë ruse.
Nuk janë Ukraina dhe Mali i Zi që janë farkëtuar nga komunistët, por ato ende mbajnë vulën e robërisë së mëparshme perandorake nën robërinë perandorake ruse dhe serbe, i cili është luftuar në nacizmin stalinist, perandorinë sovjetike dhe “zotimin sakrifikues të ringjalljes së Perandorisë Dushan”, të arritur në vitin 1918 në mbarë Jugosllavinë Serbe.
Baza e të dy këtyre tipeve të Azisë Lindore është “pseudo protoni”, “njohuria e dukshme”, doksologjia dhe simulimi i së vërtetës, si një gënjeshtër, mashtrim dhe mashtrim. Ky invers shtrembëron pushtimin, shnacionalizimin dhe shoqërimin e kombeve të pushtuara në çlirimin e tyre, “lumturinë”, “vëllazërinë”, “popullin-komb socialist”, në njërën anë dhe Sava i Shenjtë dhe dora e zezë dhe kishëzimi, në anën tjetër. Gjithashtu, në të vërtetë, ai përdredh sistemin e përgjithshëm të vlerave, dhe me keqdashje nga shkaku i tij perandorak, i cili në mënyrë të kotë “sillet në rreth”.
Fondamentalizmi i shenjtë “mbrojtës” perandorak ortodoks, perandoria sovjetike, stalinizmi dhe putinizmi, në njërën anë, dhe fondamentalizmi serbizmi dhe totalitarizmi i shënsavës, në krahun tjetër, paraqesin përmasën e konsiderueshme historike perandorake (jo vetëm një “faktor përçarës”). Ato janë (ri)prodhuar në karaktere të ndryshme që (për mbijetesën e tyre) farkëtojnë fakte fallco, shkencë të panjohur, agresive, pushtuese, të ashtuquajturit “superheronj” të lashtë, shenjtëri perandorake dhe kishtare ruse dhe shenjteri serbe. Është sipas “ligjit të shenjtë perandorak të të fortëve” të Azisë Lindore. Kujtdo që i përkiste një shteti të tillë perandorak dhe bogomilët i konsideronte “një, dhe të njëjtin, një komb”. Shpesh është aktive me sukses në propagandën populiste-demagogoike: “Ne jemi të gjithë një popull”. Prandaj, për shenjtërinë e ukrainasve, janë rusët dhe për shenjtërinë e Malit të Zi , janë serbë.
Të përmendura më sipër “populli-komb perandorak” lokal dhe aktual i të dy modaliteteve është larg rrjedhës së modernitetit, sepse janë anakronizëm. Nuk është e vërtetë vetëm të thuash se është një “kthim në të kaluarën”, që nënkupton se më parë ishte ndërprerë, shfuqizuar, dhe, siç duket qartë”, vetëm atëherë u shfaq papritmas, ashtu si dikur në të kaluarën. Sepse është gjithashtu e rëndësishme të vazhdohet nga të lashtat e së kaluarës dhe kundërreformacioni i përgjithshëm feudal teokratik kundër shekullit të ri të modernitetit. Është rrjedhja dy-palëshe siameze e një rruge perandorake të anakronizmit. Kjo është thellësisht anti-qytetërim, anti-demokratike, si evropiane, ashtu edhe perëndimore në përgjithësi. Prandaj, përballë së kaluarës, ajo mprehte veprimtaritë e saj njegoshase avangarde: “të jetë njëra apo tjetra ose të humbasë të dy botët”.
Në këtë kontekst, është e nevojshme të rivlerësohet në mënyrë kritike e kaluara e përbashkët, ndonjëherë e idealizuar, “narrativa e madhe” rreth marrëdhënieve tradicionale Rusi-Serbi me Malin e Zi. Më realisht është formulimi i mëposhtëm: marrëdhëniet tradicionale midis Rusisë dhe Serbisë ndaj Malit të Zi dhe midis të tjerave, janë kryesisht të këqija dhe më të këqija, më pak sesa të mira dhe midis këtyre të mirave janë më tepër imperial-politike mbi-,urdhëruese, madje edhe të abuzuara në mënyrë drastike, të zhvlerësuara dhe, edhe më shumë, shkatërruese. Është një qasje perandorake ndaj të ashtuquajturës “qasje perandorake”, marrëdhënie vëllazërore, të lidhura, një-racore, besnik dhe të dashur. Është në fakt propagandë për “unitet perandorak, paqe, harmoni dhe dashuri me forcë”, dhe “kundër ndarjes së një, të njëjtës” fe ortodokse dhe të gjerë pan-sllave, gjithë-ruse, gjithë-serbe , racës së popujve sllavo-jugor.
Këto kombe të ndryshme të pushtuara janë ndër-pushtuese, të quajtura komb-popull pushtues. Kjo lidhje substence (s) e të njëjtit karakter perandorak personal mund të njihet lehtë nga njohësi i cili ka njohuritë bazë të historisë së shtetit dhe popullit të tij. Ky karakter perandorak dhe transfer i tij për të tjerët në mënyrë të përmbledhur vuri në dukje patriarku ukrainas Filaret (para se të fitojë pavarësinë nga Ukraina dhe autoqefalinë e kishës së saj) kur ai vizitoi CPC në Cetinje dhe në Hotel Grand, fjalimi i tij më i shkurtër i mundshëm përmblidhet në një fjali të shkurtër që përfundoi me duartrokitje të rrufeshme: “Çfarë është Moska dhe RPC për Ukrainën, për Malin e Zi është Beogradi dhe SPC. Kjo është konfirmuar nga politika agresive , ajo kishtare – fetare siameze e SPC në Malin e Zi me kërcënimin e despotit ndaj metropolitit Ioakinie se “Mali i Zi është një Ukrainë e vogël“. Agresioni kundër Ukrainës u njoftua së pari nga një përfaqësues i qeverisë ruse se Rusia do ta mbaj nëmend mirë dhe do ta “kujtoi hyrjen e Malit të Zi në NATO“, dhe pastaj “justifikimi” i Trump për të takuar Putinin në Moskë me një deklaratë të parë të shpejtë pas largimit të tij se “malazezët e njohur mund të provokojnë një luftë të tretë botërore,” edhe pse ai duhej të dinte se edhe atëherë, sikurse Mali i Zi i pavarur sot, nuk është autoriteti i malazezëve etnik, por tradhtia e sakatuar serbo-irredentiste, mercenare, si në vitin 1918, e mbuluar me shqetësim për diasporën e saj dhe e trimëruar nga putinizmi stalinist prorus.
Pobjeda, Podgoricë
