Intervistoi: Rrezart Kalaja
I intervistuari: Profesor Shqiptar Shaljani
Rrëzimi i mitologjisë së rrejshme të islamit politik në Kosovë dhe angazhimi i Profesor Shaljanit për ruajtjen e identitetit shqiptar
- Rrezart Kalaja: Profesor Shaljani, është një nder i veçantë të kemi mundësinë të zhvillojmë këtë intervistë me ju. Për të filluar, mund të na flisni pak për jetën dhe karrierën tuaj, për hapat që keni ndjekur në fushën arsimore dhe për angazhimin tuaj në ruajtjen e trashëgimisë kulturore shqiptare?
Profesor Shqiptar Shaljani: Padyshim, kam kaluar një rrugë të gjatë në fushën akademike dhe kulturore, duke u angazhuar për ruajtjen e trashëgimisë shqiptare, historisë dhe identitetit tonë kombëtar. Kam botuar disa artikuj dhe libra që trajtojnë këto tema, dhe gjithashtu kam kontribuar në projekte që kanë për qëllim mbrojtjen e traditave dhe vlerave tona. Kjo është një detyrë që kërkon pasion dhe angazhim të thellë.
- Rrezart Kalaja: Profesor Shaljani, ju shpesh keni folur mbi ndikimet e islamizmit politik në shoqërinë shqiptare. A mendoni se kjo ka shkaktuar një prapambetje në formimin dhe edukimin e brezit të ri, dhe si ndikon kjo në formimin e identitetit shqiptar në ditët e sotme?
Profesor Shqiptar Shaljani: Po, fatkeqësisht islami, veçanërisht islami politik, ka ndikuar në një pjesë të rinisë shqiptare dhe në shoqërinë tonë në përgjithësi. Ky ndikim ka kontribuar në një prapambetje, duke formuar një identitet të shtrembëruar dhe të varur nga vlera që nuk janë të lidhura me traditat dhe kulturën shqiptare. Ky është një fenomen që e ka zbehur formimin e një identiteti të qartë dhe të qëndrueshëm shqiptar.
- Rrezart Kalaja: Në kontekstin e ndikimit të islamizmit politik, a mendoni se kjo ka penguar Kosovën të bëhet pjesë e familjes evropiane, si një shoqëri me vlera dhe tradita të integruara evropiane?
Profesor Shqiptar Shaljani: Po, kjo është një nga pengesat kryesore. Pavarësisht se Kosova është një vend me potencial, ndikimet e islamizmit politik kanë ngadalësuar integrimin tonë në familjen evropiane. Kjo ka bërë që të na mungojnë disa vlera themelore evropiane, që janë të nevojshme për të arritur një shoqëri të zhvilluar dhe të hapur.
- Rrezart Kalaja: Duke pasur parasysh historinë tonë, si mund të përshkruani rolin e krishterizmit në formimin e identitetit shqiptar dhe në ruajtjen e vlerave tona kombëtare? A mund të thuhet se shqiptarët kanë arritur këto vlera pa ndikimin e islamit?
Profesor Shqiptar Shaljani: Roli i krishterizmit në forcimin e identitetit kombëtar shqiptar është i jashtëzakonshëm. Krishterizmi ka formuar strukturën e kulturës, traditave dhe mentalitetit shqiptar për më shumë se 2000 vjet. Ndikimi i islamit, ndonëse ka qenë i pranishëm, nuk ka kontribuar në ruajtjen e vlerave tona kombëtare, por ka sjellë vlera të huaja, si ato turke dhe arabe.
- Rrezart Kalaja: A mendoni se qarqet e organizuara të islamizmit politik në Kosovë, të udhëhequra nga figura si Naim Ternava, janë financuar nga burime të njohura që janë antishqiptare, sidomos nga shtete si Serbia, Rusia dhe disa shtete islamike që ende nuk e kanë njohur Kosovën si shtet të pavarur?
Profesor Shqiptar Shaljani: Po, është shumë e mundur që qarqet e islamizmit politik në Kosovë janë të strukturuara dhe të sponsorizuara nga shtete dhe organizata që kanë interesa antishqiptare. Shtetet si Serbia, Rusia dhe disa shtete islamike, që ende nuk e kanë njohur pavarësinë e Kosovës, mund të kenë një rol në financimin dhe mbështetjen e këtyre qarqeve.
- Rrezart Kalaja: Cili është, sipas jush, roli i intelektualëve dhe i komunitetit shqiptar në luftën për të mbrojtur vlerat tona kombëtare, dhe çfarë mesazhi do t’i dërgonit brezave të rinj, të cilët po përballen me këto sfida të identitetit?
Profesor Shqiptar Shaljani: Roli i intelektualëve dhe i komunitetit shqiptar është thelbësor. Të gjithë, nga shteti deri te individët, duhet të mbrojnë vlerat dhe identitetin tonë kombëtar. Mesazhi që kam për brezat e rinj është që të mos bien pre e manipulimeve dhe të ruajnë lidhjen e fortë me historinë dhe traditat e kombit shqiptar.
- Rrezart Kalaja: Profesor Shaljani, mund të na tregoni më shumë rreth idesë për ndërtimin e kishës apo bazilikës në Bajgorë? Çfarë do të përfaqësojë kjo ndihmë në ruajtjen e identitetit shqiptar?
Profesor Shqiptar Shaljani: Ky projekt ka një rëndësi të jashtëzakonshme. Kishë apo bazilika do të simbolizojë fuqishëm ruajtjen e identitetit shqiptar dhe forcimin e lidhjes me traditat dhe besimin tonë të krishterë. Ky është një projekt që ka për qëllim të nxisë një ringjallje të vetëdijes kombëtare, duke e kthyer shqiptarët në burimet e tyre të vërteta të historisë dhe kulturës.
- Rrezart Kalaja: Çfarë besoni se mund të arrihet me ndërtimin e kësaj kishe apo katedraleje në një zonë me një histori të pasur kulturore, siç është Bajgora?
Profesor Shqiptar Shaljani: Ky projekt do të krijojë një pikë referimi për shqiptarët, jo vetëm në Kosovë, por edhe në diasporë. Do të shërbejë si një simbol i bashkimit dhe i ruajtjes së trashëgimisë shqiptare. Ai ka potencialin për të forcuar lidhjet ndërkombëtare dhe do të ofrojë mundësi për zhvillim turistik dhe kulturor për këtë rajon.
- Rrezart Kalaja: Si mendoni se ky projekt mund të ndikojë në bashkimin e shqiptarëve, jo vetëm në Kosovë dhe Shqipëri, por edhe në diasporë?
Profesor Shqiptar Shaljani: Ky projekt ka një potencial të madh për të bashkuar shqiptarët kudo që janë. Kisha në Bajgorë mund të shërbejë si një simbol i unitetit, që i përfshin shqiptarët në një kauzë të përbashkët për ruajtjen e trashëgimisë tonë kulturore dhe fetare.
- Rrezart Kalaja: Si mund të kontribuoni shqiptarët e Kosovës, Shqipërisë dhe diasporës në realizimin e këtij projekti? Cila është thirrja juaj për angazhimin e komunitetit në mbështetje të kësaj nisme?
Profesor Shqiptar Shaljani: Shqiptarët e Kosovës, Shqipërisë dhe diasporës mund të kontribuojnë duke mbështetur financiarisht dhe duke angazhuar vetveten për realizimin e këtij projekti historik. Kjo është një mundësi e madhe për të treguar se ne si komb mund të bashkohemi për një kauzë të përbashkët.
- Rrezart Kalaja: Si mund të përfitojnë shqiptarët nga një projekt i tillë që ka në qendër ndërtimin e një simboli të identitetit dhe bashkimit kombëtar?
Profesor Shqiptar Shaljani: Ky projekt do të kontribuojë në forcimin e identitetit shqiptar dhe do të shërbejë si një kujtesë për brezat e ardhshëm për rëndësinë e trashëgimisë sonë kulturore dhe historike. Shqiptarët do të ndihen më të bashkuar dhe do të kenë mundësinë të ruajnë vlerat e tyre në një botë gjithnjë e më të globalizuar.
- Rrezart Kalaja: Cili është roli i intelektualëve dhe të rinjve në ruajtjen dhe promovimin e këtyre iniciativave që lidhen me trashëgiminë dhe historinë shqiptare, duke e demaskuar një islamizëm politik në Kosovë?
Profesor Shqiptar Shaljani: Roli i intelektualëve dhe i të rinjve është shumë i rëndësishëm. Ata duhet të angazhohen në promovimin e vlerave kombëtare dhe të kundërshtojnë çdo lloj ideologjie që dëmton identitetin shqiptar. Ata janë pasardhësit që do të mbajnë të gjallë kulturën dhe historinë tonë.
- Rrezart Kalaja: Profesor Shaljani, ju keni kaluar një rrugë të gjatë në fushën e arsimit dhe atdhetarizmit. Si ka ndikuar angazhimi juaj në jetën tuaj personale dhe profesionale pas gjithë kësaj sakrifice që keni bërë për kombin dhe atdheun?
Profesor Shqiptar Shaljani: Angazhimi im ka pasur një ndikim të thellë në jetën time personale dhe profesionale. Përballja me ekstremizmin islamik dhe mbrojtja e identitetit shqiptar ka kërkuar shumë sakrifica, por çdo hap që kam bërë ka qenë për një kauzë më të madhe – për të mbrojtur të ardhmen e kombit tonë.
- Rrezart Kalaja: Lidhur me lëvizjet e fundit në Kosovë, si i shihni ato dhe mesazhin që po dërgojnë për të ardhmen e kombit shqiptar?
Profesor Shqiptar Shaljani: Lëvizjet e fundit janë një përgjigje e nevojshme ndaj kërcënimeve që vijnë nga islamizmi politik dhe qarqet antikombëtare. Ne duhet të jemi të kujdesshëm dhe të mbrojmë identitetin tonë, ndërkohë që angazhohemi për një të ardhme të sigurt dhe të qëndrueshme për kombin shqiptar.
- Rrezart Kalaja: Si mund të kontribuoni shqiptarët e Kosovës, Shqipërisë, trojeve shqiptare në Ballkan dhe diasporës në realizimin e këtij projekti? Cila është thirrja juaj për angazhimin e komunitetit në mbështetje të kësaj nisme, përfshirë edhe mbështetje financiare?
Profesor Shqiptar Shaljani: Shqiptarët e Kosovës, Shqipërisë, trojeve shqiptare në Ballkan dhe diasporës mund të kontribuojnë në këtë projekt në shumë mënyra. E para dhe më e rëndësishmja është mbështetja financiare. Ky projekt ka nevojë për burime të qëndrueshme financiare për të arritur synimet e tij dhe për të realizuar një ndërtim të qëndrueshëm dhe të denjë për simbolikën që ka. Angazhimi i çdo shqiptari, qoftë në Kosovë, Shqipëri, trojet shqiptare apo diasporë, mund të bëjë një ndryshim të madh në realizimin e këtij projekti historik.
Përveç mbështetjes financiare, është e rëndësishme që secili shqiptar të angazhohet me mundësitë që ka, qoftë përmes mundësive të tjera materiale, qoftë përmes angazhimit të drejtpërdrejtë në organizimin e aktiviteteve që mund të rrisin ndërgjegjësimin dhe mbështetjen për këtë kauzë.
Thirrja ime për komunitetin shqiptar është që të kuptojnë rëndësinë e kësaj nisme, e cila nuk është vetëm një ndihmë për një projekt ndërtimi, por është një investim në ruajtjen e identitetit tonë kombëtar dhe në forcimin e lidhjeve mes shqiptarëve kudo që janë. Angazhimi i çdo individi, në çdo formë të mundshme, është një hap më afër qëllimit për të forcuar unitetin dhe identitetin shqiptar.
- Rrezart Kalaja: Si mund të përfitojnë shqiptarët nga një projekt i tillë që ka në qendër ndërtimin e një simboli të identitetit dhe bashkimit kombëtar?
Profesor Shqiptar Shaljani: Shqiptarët mund të përfitojnë nga ky projekt përmes forcimit të identitetit kombëtar dhe bashkimit. Kisha në Bajgorë do të shërbejë si simbol i ruajtjes së trashëgimisë kulturore dhe besimit tonë, duke i lidhur shqiptarët në Kosovë, Shqipëri dhe diasporë. Ky projekt do të nxisë ndjenjën e krenarisë kombëtare, do të forcojë lidhjet mes shqiptarëve dhe do të kontribuoni në zhvillimin turistik dhe kulturor të rajonit.
- Rrezart Kalaja: Cili është roli i intelektualëve dhe të rinjve në ruajtjen dhe promovimin e këtyre iniciativave që lidhen me trashëgiminë dhe historinë shqiptare, duke e demaskuar një islamizëm politik në Kosovë, duke promovuar prapambeturi, primitivizëm, abuzim me femrën shqiptare, terror ndaj fëmijëve dhe vogëlushëve shqiptarë, duke u përpjekur të lexojnë Kur’anin në gjuhën arabe pa hyrë fare në klasën e parë?
Profesor Shqiptar Shaljani: Roli i intelektualëve dhe të rinjve është i jashtëzakonshëm në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë shqiptare. Ata duhet të jenë të vetëdijshëm për rreziqet që sjell islamizmi politik dhe të luftojnë për vlerat tona kombëtare. Intelectualët dhe të rinjtë duhet të demaskojnë çdo tentativë që përhap prapambetur, primitivizëm, dhe abuzime me fëmijët dhe gratë shqiptare. Ata duhet të promovojnë një arsim të shëndetshëm, ku fëmijët mund të zhvillohen pa pasur frikë nga ideologjitë e huaja dhe të kenë mundësi të lexojnë dhe mësojnë në gjuhën e tyre natyrore, duke u fokusuar në zhvillimin intelektual dhe kulturor të shëndetshëm.
- Rrezart Kalaja: Profesor Shaljani, ju keni kaluar një rrugë të gjatë në fushën akademike dhe atdhetarizëm. Si ka ndikuar angazhimi juaj në jetën tuaj personale dhe profesionale pas gjithë kësaj sakrifice që keni bërë për kombin dhe atdheun, duke u përballur me grupe të ekstremizmit islamik politik që, në njëfarë mënyre, ju dhe shoqata dhe lëvizje të tjera kundër islamizmit politik, e thyet mitin e tyre propagandistik të rrejshëm se islami është një “Kala” mbi identitetin shqiptar?
Profesor Shqiptar Shaljani: Angazhimi im ka kërkuar sakrifica të mëdha, si në jetën profesionale ashtu edhe në atë personale. Ky angazhim ka ndikuar thellësisht në formimin e pikëpamjeve dhe filozofisë time, duke u bërë një mision për të mbrojtur identitetin shqiptar nga çdo ndikim të huaj që rrezikon ta deformojë atë. Pjesëmarrja në këtë betejë kundër ekstremizmit islamik politik ka qenë një sfidë e madhe, por gjithashtu një mundësi për të demaskuar mitet e rrejshme dhe për të treguar se shqiptarët, me historinë dhe kulturën e tyre, mund të kenë një identitet të fortë dhe të pavarur pa u mbështetur në ideologji të huaja që janë të dëmshme për traditat tona.
- Rrezart Kalaja: Si e shihni të ardhmen e kombit shqiptar dhe çfarë mesazhi do të kishit për ata që po luftojnë për të ruajtur dhe zhvilluar identitetin shqiptar kundër këtyre forcave që për çdo ditë i mihin varrin popullit tonë, në krye me Naim Ternavën, Shefqet Krasniqin, Mazllum Mazllumin, Iffan Salihin, Milazim Krasniqin dhe shumë hoxhallarë të tjerë?
Profesor Shqiptar Shaljani: Të ardhmen e kombit shqiptar e shoh me shumë shpresë, por vetëm nëse ne si komb qëndrojmë të bashkuar dhe mbrojmë vlerat tona autentike. Mesazhi im për ata që luftojnë për ruajtjen e identitetit shqiptar është që të mos lodhen dhe të vazhdojnë të luftojnë me të gjitha mjetet që kanë në dispozicion. Këto forca që po përpiqen të minojnë kombet tona, si Naim Ternava, Shefqet Krasniqi e të tjerë, duhet të kuptojnë se nuk mund të shkatërrojnë një identitet të lashtë dhe të pasur si ai shqiptar. Ne duhet të jemi të qartë në misionin tonë dhe të angazhohemi pa mëdyshje për të ruajtur kulturën, historinë dhe vlerat tona kombëtare, duke qenë të fortë dhe të qëndrueshëm përballë çdo sfide.
- Rrezart Kalaja: Profesor Shaljani, duke pasur parasysh ndikimin e feve të ndryshme në shoqërinë shqiptare, pse mendoni se shqiptarët duhet të kthehen te feja e të parëve të tyre, katolikizmi? Cilat janë dallimet thelbësore mes kishës dhe xhamisë në lidhje me identitetin shqiptar? Pse thoni se në kishë shqiptarët lindin dhe vdesin me gjuhën dhe kulturën shqiptare, ndërsa në xhami ky identitet shpesh humbet dhe lidhet me kultura të huaja, si ato arabe dhe turke? Po ashtu, a iu bëni thirrje shqiptarëve që të ndryshojnë emrat, duke i larguar ata që kanë origjinë arabe, turke, iraniane dhe t’i kthehen emrave të pastër shqiptarë, si një mënyrë për të forcuar lidhjen me identitetin dhe kulturën tonë?
Profesor Shqiptar Shaljani: Në kishë, shqiptarët lindin dhe vdesin me gjuhën dhe kulturën shqiptare, sepse kisha ka luajtur një rol të rëndësishëm në ruajtjen e traditave dhe vlerave tona kombëtare. Ajo ka qenë gjithmonë një vend ku ne mund të shprehim kulturën, këngën, festimet dhe simbolet tona shqiptare. Nga ana tjetër, xhamitë shpesh lidhen me kultura të huaja, kryesisht arabe dhe turke, duke e larguar identitetin shqiptar nga traditat e veta të thella. Kisha ka qenë një mbrojtëse e kulturës shqiptare dhe ka kontribuar në ruajtjen e gjuhës dhe historisë sonë, ndërsa xhamitë shpesh ngatërrojnë shqiptarët me ideologji dhe praktika që nuk janë të lidhura me origjinën dhe kulturën tonë të vërtetë. Kjo është arsyeja pse kthimi te feja katolike është një mundësi për të ruajtur dhe forcuar lidhjen me identitetin shqiptar, duke mbajtur gjallë pasuritë tona kulturore dhe historike.
Po ashtu, do t’u bëja thirrje shqiptarëve që të rishqyrtojnë përdorimin e emrave që kanë origjinë arabe, turke apo iraniane dhe të rikthehen te emrat shqiptarë. Ky është një akt i thjeshtë, por shumë i rëndësishëm për të ruajtur identitetin tonë të pastër dhe për të forcuar lidhjen me historinë dhe kulturën shqiptare. Emrat që lidhen me gjuhën, traditën dhe kulturën tonë janë një mënyrë e fuqishme për të theksuar se kush jemi dhe nga vijmë.
Rrezart Kalaja: Profesor Shaljani, ju falënderoj shumë për këtë intervistë të vlefshme dhe uroj që angazhimi juaj të vazhdojë të ketë ndikim të fuqishëm në ruajtjen e identitetit shqiptar.
Profesor Shqiptar Shaljani: Faleminderit edhe juve. Uroj që ky projekt dhe ky angazhim të shërbejë si një shembull për brezat që vijnë.