Ismail Qemali në 1-vjetorin e 28 nëntorit, më 1913 në Vlorë
Sinan Kastrati, Suedi
28 Nëntorin ua uroj personazheve të mia, tiranses e turjakasit, barinjëve, bujqëve e pleqëve të Turjakës, të vdekurve e të vrarëve për lirinë e Shqipërisë e shqiptarisë!
Përsonazhet e mia, pleqtë e fshatit tim, Turjakës, barinjët e bujqit ishin personazhet e mia më të dashura dhe që jetova me ta, ditën e natën, verës e dimrit. Ata janë më të merituarit sepse, ata erdhën me mua, i ”mora” kudo që shkova. I mora në Suedi.
Tiransja dhe turjakasi, ishin dy nga personazhet e mia më fatkeqe por që i desha. Edhe ata e deshën shumë shoqi-shoin, një kryeqytetase e një çoban turjakas, analfabet. Ata ishin besatua se do të martohen e do të jetojnë në Turjakë. Do të kemi 11 fëmi, sa një skuadër futbolli. Do të mbajmë dele e lopë e do ta punojmë tokën. Do të lahemi në lumin Mirushë pa pyetur për zakonet e egra, do të thoshte nusja pa duvak, tiransja.
Edhe dy të rinjët i mora me veta dhe disa herë iu ndërrova edhe emrat, Sier, Sylë që mos të njihen nga të afërmit në Turjakë e në Tiranë. I përjetësova me emrin e katundit tim, Turjakës dhe kryqytetit, Tiranës. Shkruajta poezi por nuk munda ti gdhend në gurë mermeri e as ti pikturoj.
Shtëpia e Fehim Zavalanit, ku u mbajt Kongresi i Manastirit në 14-22 nëntor 1908[1] (që nga nëntori 2012, Muzeu i Alfabetit Shqip)
Edhe mua si autor më mungojnë tiransja e pleqtë e Turjakës.
Të gjithë personazhet e mia, të vdekur e të humbur, urime 28 Nëntori!
Nesër është 28 Nëntori, festa, dita e flamurit kombëtar shqiptar.
Nëntori nuk është vetëm muaji e festa e flamurit.
Është muaji i shumë festave e datave me rëndësi kombëtare.
Më 28 nëntor, Gjergj Kastrioti u shpall Zot i Principatës së lirë dhe të pavarur të Kastriotëve me qendër në qytetin e Krujës.
(“Rikthimi i Gjergj Kastriotit Skënderbeut në atdhe“
Nga Paulin Zefi, 15:50 | 13/11/2020
https://diasporashqiptare.al/2020/11/13/rikthimi-i-gjergj-kastriotit-skenderbeut-ne-atdhe/
Rikthimi i Gjergj Kastriotit Skënderbeut në atdhe (3 nëntor -10 , 27 nëntor 1443 dhe ditën e nesërme, më 28 nëntor 1443, në sajë të përkrahjes së jashtëzakonshme që gjeti gjithandej, ai u shpall Zot i Principatës së lirë dhe të pavarur të Kastriotëve me qendër në qytetin e Krujës.³⁹ J.P.Fallmerayer shkruan se më 28 nëntor të vitit 1443, Gjergj Kastrioti-Skënderbeu u bë zot i Krujës dhe filloi rolin e tij si princ i Arbërisë, si armik i papajtueshëm i turqve dhe si Ajaks i kontinentit (gadishullit) Ilirik.)
Stema e Kongr. të Drejtshkrimit, Tiranë 1972
Po në mes të muajit nëntor në qytetin e Manasirit (tash: Bitola, mak.: Битола, srpski: Битољ, grč.: Μοναστήρι, tur.: Monastır, vlaški: Bitule/Bituli) za Osmanskog Carstva znan kao Monastir, je grad na jugozapadu Sjeverne Makedonije.) u mbajt Kongresi i Alfabetit)
Kongresi i Manastirit ose Kongresi i Alfabetit ka qenë një konferencë akademike në qytetin e Manastirit, mes datave 14 nëntor – 22 nëntor 1908, për standardizimin e alfabetit të gjuhës shqipe.
Data 22 nëntor përbën tashmë një ditë përkujtimuese në Shqipëri, Kosovë, Maqedoninë e Veriut dhe në diasporën shqiptare, e njohur si Dita e Alfabetit. Përpara kongresit, gjuha shqipe përfaqësohej prej gjashtë ose më shumë alfabetesh (Elifba), pa llogaritur nënvariantet.
Ngjarja më e rëndësishme, ishte Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë (28.XI.1912)
Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë është shpallja e pavarësisë së vilajetit shqiptar nga Perandoria Osmane në kushtet e Luftës së Parë Ballkanike. Shqipëria u vetëshpall e pavarur në Vlorë më 28 nëntor 1912 nga Ismail Qemali. Në shpalljen e pavarësisë morën pjesë 40 delegatë nga të gjitha trevat shqiptare. Menjëherë pas shpalljes së pavarësisë, Asambleja e Vlorës formoi qeverinë e parë të Shqipërisë së Pavarur të drejtuar nga Ismail Qemali si dhe Pleqësinë.
Sinan Kastrati, gjatë paraqitjeve programore në Malmö
Arritja e kryengritjes shqiptare të 1912 u dha të kuptonte shteteve ballkanike se gjendja e Perandorisë Osmane ishte e dobët. Mbretëria e Serbisë ishte kundër planit të Vilajetit Shqiptar, duke parapëlqyer një shkartisje të Rumelisë mes katër shteteve ballkanike. Shtete të cilat planifikuan ndarjen e territoreve evropiane osmane dhe gjithashtu u ujdisën që territoret e pushtuara gjatë Luftës Ballkanike të qeveriseshin si Condominium. Kjo edhe është arsyeja e Asamblesë Mbarëshqiptare të tubuar nga Ismail Qemali, ku morën pjesë delegatët e ardhur nga të gjitha trevat shqiptare.
Me Entela Tabakun, Kate. Alban. Upsala
Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe (20-25 nëntor 1972), ishte ngjarja tjetër ndër më të rëndësishmet pas Shpalljës së Pavarësisë së Shqipërisë (28.XI.1912) të shekullit të kaluar-
Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe
Me nismën e Institutit të Gjuhësisë dhe të Letërsisë të Universitetit Shtetëror të Tiranës (USHT) nga data 20 nëntor deri në 25 nëntor të vitit 1972 në Tiranë zhvilloi punimet Kongresi i Drejtshkrimit të Gjuhës Shqipe. Në Kongres u përfaqësuan gjerësisht forcat e shkencës, të arsimit dhe të kulturës shqiptare. Aty ishin të pranishëm 87 delegatë nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia, Mali i Zi si dhe arbëreshë nga Italia.
Me kolege të punës, Desara Gjonaj nga Austria dhe mësuese nga Suedia
Sa herë që vjen 28 nëntori, kujtimet për të kaluarën dhe festat e nëntorit më kthejnë mbrapa disa dhjetëra vite ndoshta edhe për shkakun se në Kosovë ishim të pushtuar nga serbosllavët, sllavomaqedoneët sllavomalazezët.
Sinan Kastrati, pas fjalës hyerse
Digresion kohor
Unë mendoj se atëherë kur isha fëmi, i ri e i rritur më mirë e festonim 28 Nëntorin, edhe pse nën okupim se tash, në ”çlirim”, në 111 vjetorin e Pavarësisë së Shqipërisë.
Dhe shetita nëpër nëntorët e kuq që i festova dhe punova në Turjakë, Kosovë dhe në Suedi, Valdemarsvik, Halmstad e Malmö, ku ende jetoj.
Kudo që jetova, jam mundua që për festat e nëntorët të përgatis me nxënës programe festive.
Nxënëst Elma dhe Erva duke prezentua programin e 28 Nëntorit
Vitet e fundit në Malmö, gjithashtu u mundova, nuk e di se a pata sukses a jo.
Prandaj, një falenderim të veçantë me rastin e 28 Nëntorit iu dërgoj nxënëseve të mia, Emmës, Elmës, Ervës, Elizës dhe Luelës.
Edhe Haxhi Haxhijës nga Dukagjini, me çifteli e Beqir Shaqirit, shahirit nga Drenica me zërin shumë melodik e me këngët popullore qytetare e të trimërisë iu uroj 28 nëntorin.
Pas punës, në kohë pushimi me mësues e prindër mërgimtar nga Greqia
Po unë nuk isha vetëm se punoja si mësues e pas mësimit me nxënësit e mi zgjidhja vjershat e poetëve rilindas, skeqe e pjesë të shkurtëra të dramave por edhe shkruaja në ditarët e mi të jetës dhe i publikoja në të përditshmet tona, në portale.
Një tjetër personazh imi, ishte edhe profesor Idriz Ajeti që plot 101 vjet sa jetoi, punoi për gjuhën e shkrimin shqip, për shqiptarinë.
”Prof. Idriz Ajeti: Origjina ilire e gjuhës shqipe”
https://alb-spirit.com/2019/02/13/prof-idriz-ajeti-origjina-ilire-e-gjuhes-shqipe/
Nxënësja Luela Fetaj duke ma uruar 28 Nëntorin me një dhuratë modeste
Në Kongresin e nëntë të Lidhjes Komuniste të Serbisë, të mbajtur në Beograd në vitin 1982, në të cilin mori pjesë, Idriz Ajeti lexoi një paraqitje në lidhje me disa probleme të gjuhës letrare shqipe, me historinë e kësaj kombësie, mbi tekstet e botuara në Enciklopedinë Jugosllave, që bënin fjalë mbi tekstet e letërsisë dhe kulturën e shqiptarëve në Jugosllavi. Pas pak ditësh, në adresë të profesor Ajetit erdhën kërcënime me letra anonime. Letra ishte dërguar nga Zagrebi, me gjasë për të fshehur gjurmët.
Nxënësja Eliza Kuqi duke vallezua
Kumtesa e mbajtur në vitin 1982 në Beograd nga prof. Idriz Ajeti, për të cilën ai mori kërcënime anonime – me një letër në fund të së cilës kërcënuesit shënuan edhe katër shkronja cirilike «CCCC».
Fatmir Krypa: Grafikë “Shkëmbi i pamposhtur” Akuatintë, bakërshkrim me ngjyrë 77×63 – GEZUAR
Tash edhe unë jetoj i qetë, si pensionier. Më nuk kamë forcë e as dëshirë që të punoj, të përgatis e as ti shikoj programet e festave kur e di se nuk i janë nxënëset e mia.
E shumë e shumë të tjera, për nëntorët e tjerë do të shkruaj.
Malmö, mbrëmje, 27 nëntor 2023
