Bajram Sefaj, shkrimtar
Gjithmonë me kujtohet ajo MBRESË UDHËTIMI
ZEMRA PLOT SHQIPËRI!
(Paris – Gjenevë, Vlorë – Tiranë)
Nëntor-gusht, 95
Mesvjeshtë. Në mëngjesin e ditës së mërkurë të 15 nëntorit (ky vit) marr një TGV (Tren i shpejtësisë së madhe) që, largësinë 500 kilometërshe midis Parisit dhe Gjenevës, do e “përpijë” për kohë hiç më të gjatë se tre orë e ndonjë çerek ore. Me të dalë Parisit a edhe më herët, treni i shpejtë merr shpejtësi marramendëse. Sikur fantakset krejt. Panoramat ndërrohen aq shpejt sa që, sakaq, humbin identitetin.
Asgjë nuk dallohet më. As fushat e rrafshëta të arave grunore, as lokalitetet nuk mund të identifikohen. As druri dru nuk është. As guri gurit s’i ngjet më. Udhëtarët, si të ishin në krahët e një fluturakeje toke, qan fushën. Sytë nuk i ngjesin xhamit. Ata shikimin derdhin në faqe librash apo (më shpesh) shikimin qepin faqesh gazetash e revistash të ilustruara.
Kotjen e dremitjen e tyre aty-këtu, e këput zëri i përgjegjësit të caktuar nga ekuipazhi i trenit tek pasagjerët e porositë që të kthejnë në restorant që, me tërë pasurinë e tij, është në dispozicion të tyre. U dëfton atyre se ç’shpejtësi momentale (33-320 km në orë)! Apo përmes gojës së metaltë të mikrofonit u sjell ndonjë informatë për kohën (motin).
Aty diku, në mes rrugë të relacionit Paris-Gjenevë, tek lë Train de Grande Vittesse ishte në vrapin më të shpejtë, si në një ëndërr syhapur, më shfaqet udhëtimi (im) i parë me tren në Shqipëri. Ishte verë. Bënte gusht (’95). Me padurimin veshur, me atë shqetësimin e njohur, pra udhëtimeve ndër më të dashura, prisja çastin e nisjes së trenit. Para vetes nëse nuk gabohem, kisha relacionin më të gjatë të udhës së hekurt në Shqipëri Vlorë-Tiranë. Sa kilometra janë aty nuk është me rëndësi. E rëndësishme është se treni do të arrijë në Tiranë pas rrafsh shtatë orësh që të jetë nisur nga Vlora! Dhe këtu fshihet magjia dhe misteri i këtij udhëtimi të parë e të paharrueshëm me tren në Shqipëri. Vërtet ishte ashtu. Çdo gjë, ama çdo gjë, në atë udhëtime, në atë relacion, Vlorë-Tiranë, ishte magjike. Ishte mrekullia vetë. Edhe treni. Edhe udhëtarët. Edhe rruga vetë. Mrekullia e parë dhe mbresa më e thellë ishte se për dy anët e atij treni “të shpejtë” që ngiste shpejtësi të një vapori plak, shihje panoramat e Mëmëdheut. Në të majtë Shqipëri. Në të djathtë Shqipëri. Para e mbrapa Shqipëri. Në shpirt e në zemër Shqipëri. Mrekulli…
Ngadalësia e shpejtësisë së trenit, mrekullia e dytë e këtij udhëtimi. Panoramat tërë hapësirën e fushave, arave, luadheve, plantacioneve me rrush, pemë e perime, të gjithë emrat e lokaliteteve qoftë edhe me dy-tri shtëpi të vetme, u ndal e s’u ndal treni aty, mund t’i merrje e t’i shënoje në mendje e kujtesë, qetë e ngeshëm.
Sot, mes nëntori ’95, tek me tren të shpejtë (TGV – shqiptohet Tezheve) që është më i shpejti në botë momentalisht, me mall që merr ngjyrë pikëllimi, mund të thuhet, dendur e thellë kujtoj udhëtimin (tim) të parë me tren në Shqipëri, në relacionin Vlorë-Tiranë, tek kupeja jonë ishte dhoma jonë. Ishte sofra jonë. Ishte gëzimi jonë. Derisa goca e dajës, zonja Nazmie shpaloste shamitë me tëra të mirat e ushqimeve, e shoqja e dajës tjetër, zonja Zeqine, përgatiste sallatë të freskët me domate, speca e qepë dhe djathtë të freskët të Alpeve Shqiptare. E pastaj, vapës së gushtit i dalin para me pije freskuese. Me mollë e dardhë. Me pjeshkë e shefteli. Me shalqi e fik. Me rrush të bardhë e të zi. …
Në kulmin e harresë e të gëzimit, dikush (një zë i qartë) tha se arritëm në Tiranë. Dilte sikur të ishte e pavërtetë. Trill a shpoti e njeriut të gëzuar. Nuk të besoj se shtatë orët e këtij udhëtimi magjeps të kenë ikur aq shpejt. Është e mundur kjo?
Po, koha ishte pjesëtuar në mijëra grimcat (sekondat e saj) dhe, pas peizazheve të paharrueshme, pas sofrës së pasur, pas bisedave sado të zjarrta e mospajtuese në kthesat e temave të caktuara, janë të përzemërta e qëllimmira, pas gjithë atyre mrekullive që përjeton në atë tren dhe në atë relacion, nuk të duket se ke bërë rrugë shtatorëshe, por shtatëminutëshe.
Të gjitha udhët me trena të shpejtë e ultramodern, sikurse është Tezheve, me të cilin udhëtoj sot nga Parisi për në Gjenevë, me dyja duart e me gjithë zemër, do jepja për trenin (tim) të vocërr e të ngadaltë, në rrugën Vlorë-Tiranë, apo të ndonjë relacioni tjetër në Shqipëri. Cilido qoftë ai.
