Vudi Xhymshiti
Me zgjedhjet në Kosovë të caktuara për 9 shkurt 2025, ora po troket — vetëm 148 ditë nga sot. Kosova përballet me një vendim kritik.
Kosova po i afrohet zgjedhjeve të ardhshme, vendi gjendet në një udhëkryq kritik, një moment që nuk do të vërë në provë vetëm qëndrueshmërinë e demokracisë së saj, por edhe vetë thelbin e sovranitetit të saj. Udhëtimi im nëpër shtigjet e këtij vendi të vogël të Ballkanit, të ngulitur thellë me plagë historike dhe konflikte bashkëkohore, filloi në shtator 2022. Ishte atëherë kur Serbia, kundërshtari i kahershëm i Kosovës, nënshkroi një marrëveshje për përafrimin e politikës së jashtme me Moskën. Ky hap ishte më shumë se sa një gjest i thjeshtë diplomatik; ishte një përafrim i llogaritur me një regjim të njohur për ambiciet e tij ¹revanshiste dhe ndikimin destabilizues në Evropë. Implikimet ishin të qarta: Serbia, e fuqizuar nga aleanca e saj e re me Rusinë, me gjasë do të shtonte përpjekjet e saj për të vendosur kontroll dhe për të mbjellë mosmarrëveshje në Ballkan, me Kosovën si një cak kryesor.
Në atë kohë, isha në Ukrainë, duke raportuar për të përditshmen Britanike The Guardian mbi realitetet tronditëse të luftës së Rusisë atje. Nga vijat e frontit në Kiev deri te peizazhi politikisht i ngarkuar i Moldavisë, ku vazhdova raportimin tim, hija e ndikimit të Rusisë ishte e dukshme. Ishte ky sfond i agresionit rus dhe manovrimeve serbe që formoi kthimin tim në Kosovë në nëntor 2022, ku pashë nga afër ringjalljen e tensioneve që kërcënonin të prishnin paqen e brishtë të këtij shteti të ri.Tymi ngrihet pranë zyrës së Komisionit të Zgjedhjeve Komunale matanë lumit Ibër në Mitrovicë, Kosovë, pas një dite kaotike me shpërthime dhe të shtëna me armë zjarri, më 6 dhjetor 2022. (VX Foto/ Vudi Xhymshiti)
Në dhjetor 2022, pashë se si strukturat paralele serbe, të orkestruara nga Beogradi, nisën një sulm ndaj ndërtesës së Komisionit Qendror të Zgjedhjeve në Kosovë. Të armatosur me granata dhe armë zjarri, këta provokatorë nuk po sfidonin vetëm institucionet e Kosovës — ata po sfidonin vetë legjitimitetin e shtetit. Ky nuk ishte një incident i izoluar, por pjesë e një strategjie më të gjerë të Beogradit për të destabilizuar Kosovën, për të minuar sovranitetin e saj dhe për të përjetësuar një narrativë që Kosova është e paaftë për vetëqeverisje pa mbikëqyrjen serbe.
Që nga zgjedhja e Albin Kurtit si Kryeministër i vendit dhe Vjosa Osmanit si Presidente, ka pasur një përpjekje të përbashkët për të riafirmuar sovranitetin e Kosovës, veçanërisht në veriun e kontestuar ku strukturat paralele serbe kanë operuar gjatë me pandëshkueshmëri. Administrata e Kurtit ka lëvizur për të zgjeruar kontrollin territorial të Kosovës, për të vendosur forcat e rendit për të luftuar krimin e organizuar dhe për të ç’montuar institucionet ilegale serbe që kanë funksionuar si qeverisje në hije. Këto masa nuk kanë të bëjnë vetëm me zbatimin e sundimit të ligjit; ato kanë të bëjnë me rimarrjen e sovranitetit të Kosovës nga ata që do ta shihnin të zbehet ose të sbëhet
Megjith partitë opozitare kanë kundërshtuar vazhdimisht këto përpjekje. Ata, bashkë me ambasadat e huaja, kanë kundërshtuar vendosjen e forcave policore në veri, kanë rezistuar mbylljen e institucioneve të kontrolluara nga serbët dhe kanë penguar nismat për krijimin e kornizave ligjore që do të lejonin konfiskimin e pasurisë së fituar në mënyrë të padrejtë nga politikanët e korruptuar. Veprimet e tyre zbulojnë një besnikëri shqetësuese jo ndaj së ardhmes së Kosovës, por ndaj një të kaluare që iu dha atyre përfitime personale dhe politike. Kur qeveria prezantoi masa për të kufizuar çmimet e mallrave esenciale në mes të një krize të kostos së jetesës, opozita i çoi këto ligje në Gjykatën Kushtetuese, duke penguar në mënyrë efektive përpjekjet për të lehtësuar presionet ekonomike ndaj publikut. Kjo ngre pyetjen: kë shërbejnë këto parti?
Kjo pengesë e vazhdueshme nuk është thjesht një taktikë politike; është një bast i rrezikshëm që minon stabilitetin e vendit dhe përputhet, me dashje ose padashje, me strategjinë më të gjerë të Serbisë për destabilizim. Manovrat e opozitës, të mbështetura nga një rrjet mediash simpatizuese, kanë shtyrë vazhdimisht një narrativë që pasqyron retorikën e Beogradit, duke e pozicionuar përpjekjet e Kosovës për të afirmuar sovranitetin e saj si agresive, të pamatura, apo edhe të paligjshme. Kjo bashkëpunim mediatik nuk ka kaluar pa u vënë re. Pjesët hetimore botohen me tituj sensacionalë, por u mungon prova e mjaftueshme, ndërsa komentet e tyre shpesh largohen nga integriteti gazetaresk, duke ushqyer një diskurs që e pikturon qeverinë e Kosovës si antagoniste në historinë e saj të vetëvendosjes.
VIDEO: Zyrtarë të LDK-së nuk kanë hezituar të përpiqen ta sulmojnë Kosovën me taktikat e Beogradit zyrtarë siç duket në videon më poshtë.
Si dikush që është thellësisht i investuar në të ardhmen e Kosovës, edhe pse nga larg, e gjej perspektivën e votimit në këto zgjedhje një detyrë jashtëzakonisht të vështirë. Nuk ndjej ndonjë afërsi apo përputhje me partinë në pushtet dhe kam shqetësime të rëndësishme për përqendrimin e pushtetit në një parti të vetme pasi vlerat e demokarcisë mund edhe të ngulfaten si pasojë e dominimit të një partie të vetme. Një demokraci e shëndetshme mbështetet në një opozitë të gjallë dhe efektive për të mbajtur qeverinë në llogaridhënie, për të sfiduar politikat dhe për të paraqitur vizione alternative për vendin. Megjithatë, opozita e Kosovës ka dështuar në mënyrë spektakolare në këtë drejtim. Ata nuk kanë treguar asnjë plan koherent për adresimin e realiteteve gjeopolitike të rajonit, asnjë strategji për të kundërshtuar qëndrimet agresive të Serbisë dhe asnjë angazhim për parimet e qeverisjes së mirë që janë thelbësore për përparimin e vendit.
Në mënyrë ideale, do të votoja për një parti alternative për të parandaluar një monopol të pushtetit, por opozita nuk ofron asnjë alternativë të vlefshme. Dështimi i tyre për të evoluar, për të rinovuar udhëheqjen e tyre dhe për të paraqitur politika të besueshme që adresojnë nevojat urgjente të qytetarëve të Kosovës i lë ata të papërshtatshëm për të udhëhequr. Për të rifituar besimin e publikut, ata do të duhet të ndërmarrin një proces të plotë dhe të sinqertë të reformave: të distancohen nga trashëgimia e njollosur e korrupsionit të së kaluarës, të përqafojnë një udhëheqje të re nga një brez i ri dhe të artikulojnë një vizion të qartë dhe të zbatueshëm për të ardhmen e Kosovës. Ata do të duhet të adresojnë drejtpërdrejt sfidat gjeopolitike të paraqitura nga përafrimi i Serbisë me Rusinë dhe nga përafrimi i disa prej fuqive perëndimore me Serbinë, të zhvillojnë strategji që mbrojnë interesat e Kosovës në arenën ndërkombëtare.
Për më tepër, ata do të duhet t;i pranojnë publikisht dështimet e tyre të së kaluarës së largët dhe të afërt dhe t’u ofrojnë një kërkimfalje të sinqertë popullit të Kosovës për vitet e keqmenaxhimit dhe korrupsionit si dhe politikat që ata i kanë ndjekur në kundërshtim me sigurinë kombëtare të Kosovës. Ata do të duhet të demonstrojnë përmes veprimeve, jo vetëm fjalëve, se janë të përkushtuar ndaj transparencës, llogaridhënies dhe sundimit të ligjit. Ata do të duhet të dëshmojnë se janë të aftë të qeverisin në një mënyrë që i shërben të mirës publike, dhe jo interesit të tyre personal.
Ky është një moment kritik për Kosovën. Vendimet e marra në këto zgjedhje do të formësojnë trajektoren e vendit për vitet në vijim. Për ne që kujdesemi thellësisht për të ardhmen e Kosovës, zgjedhja duket më pak si të zgjedhim anët në një garë politike dhe më shumë si të mbrojmë vetë thelbin e asaj që synon të jetë Kosova: një shtet i lirë, i pavarur dhe vetëvendosës. Derisa opozita të tregojë një angazhim ndaj këtyre parimeve, ata mbeten, për mua dhe për shumë të tjerë, të padenjë për votat tona. Rreziku është thjesht shumë i madh për të luajtur me ata që do të preferonin të kthejnë kohën mbrapsht sesa të ecin përpara.
